CHP’nin ittifak 1.0 sürümü tutmadı, 2.0 sürümü tuttu
Okunma Sayısı: 917 |
Yazı Tarihi: 15.04.2024
CHP’nin 31 Mart seçim zaferi yalnızca kendisine bağlı nedenlerden olmadı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yönetimindeki AK Parti’nin ülkeyi ekonomik krize sokması ve çıkış yükünü halkın omuzlarına yığması ve yöneticilerin halka tepeden bakan şatafatlı kibirleri de etkili oldu. Ancak CHP’nin uzun yıllardan beri ilk defa seçimden birinci parti çıkmasında yönetimiyle birlikte ittifak siyasetini değiştirmesi asli etken oldu. CHP’nin 2023’te izlediği ittifak siyasetiyle 2024’te izlediği arasında önemli bir güncelleme vardı.
CHP’nin ittifak siyasetinin 1.0 sürümü 2023’te tutmadı ama 2.0 sürümü 2024’te başarı getirdi.
Buradan “Kılıçdaroğlu gitti, dertler bitti” sonucunu çıkarmakta aceleci davrananlara yazının sonuna dek sabretmelerini tavsiye edeceğim.
Başarı 14-28 Mayıs 2023 seçim yenilgisi ardından 5 Kasım kurultayında Kemal Kılıçdaroğlu’nun yerine seçilen Özgür Özel’in Kılıçdaroğlu’nun siyaset çizgisini külliyen reddetmesiyle gelmedi. Tersine, Kılıçdaroğlu’nun 2019 yerel seçimlerinde de başarı getirmiş olan ittifak siyasetini geliştirmesiyle, matematik ifadeyle türevini alıp güncelleştirmesiyle geldi.
Neydi fark? Biraz açalım.
1.0 sürümü neden kaybetti?
Kılıçdaroğlu’nun CHP’nin çıkış yolunu ittifak siyasetinde görmesi doğruydu. CHP Deniz Baykal döneminde yüzde 21-22 aralığında sıkışmıştı ama Kılıçdaroğlu döneminde de 25-26 aralığını aşamamıştı. Kılıçdaroğlu’nun 2017’deki Adalet Yürüyüşü, Erdoğan-karşıtı siyasi güçlerin bir arada durabileceğine dair bir deney de oldu.
İYİ Parti’nin Haziran 2018 seçimlerine girebilmesi için 15 CHP milletvekilinin geçici olarak transferi Millet İttifakının Kurulmasını sağladı. CHP ve İYİ Parti işbirliği 2019’da İstanbul’da Ekrem İmamoğlu, Ankara’da Mansur Yavaş’ın kazanmasının (sembolik düzeydeki güçleriyle Saadet ve Demokrat partilerinin de katılımıyla oluşan) ittifak siyasetinin ürünüydü.
Kılıçdaroğlu aynı siyaseti, 2023 seçimlerinde de uygulamak istedi. Doğrusu, ittifak masasına Ahmet Davutoğlu’nun Gelecek ve Ali Babacan’ın Deva partilerinin dahil olması İYİ Parti lideri Meral Akşener’in Kılıçdaroğlu tarafından ikna edilebilmesiyle kuruldu. Zaten 2023 seçim yenilgisi ardınmdan Kılıçdaroğlu’nun kendi Cumhurbaşkanlığına onay vermeleri için bu partileri Altılı Masaya aldığı suçlamaları buradan kaynaklandı.
Ancak liderler düzeyinde, bitmeyen pazarlıklar ve tavizlerle kurulan bu model 2023 seçiminde tutmadı.
2.0 sürümü: tabanda ittifak
CHP Kurultayında kararsız delegelerin de Özel’den yana geçmesinde, Özel’in Kılıçdaroğlu’nu dört partiye 39 milletvekili kontenjanı verme ve Ümit Özdağ ile gizli bakanlık protokolü nedeniyle eleştirmesinin etkili olduğunu bizzat gözlemledim.
Aslında CHP Kurultayına giden yol, Temmuz 2023’ten itibaren CHP içindeki “değişimcilerin” video konferans ya da yüz yüze yaptığı bir dizi toplantıyla başlamıştı. O toplantılarda diğer partilerle liderlikler düzeyinde pazarlıklarla kurulan ittifakın artık işlemediği de konuşuluyordu.
1.0 sürümü ittifak siyaseti parti liderleri ve kurulları arasındaki uzlaşmaya dayanıyordu. Uzlaşmanın mümkün olmadığı noktada -ki bu Akşener’in Masadan kalkıp geri geldiği günlere denk geliyor- vazo çatladı.
İttifak siyasetinin 2.0 sürümü ise parti liderlikleri arasındaki pazarlıkları değil, parti aidiyetlerinin ötesinde seçmenlerin ortak şikâyet, talep ve çıkarları üzerine inşa edilme girişimi başladı.
İmamoğlu ve Özel’in “tabanda ittifak” dediği model buydu.
Aslında İstanbul’da İmamoğlu, Ankara’da Yavaş’ın 2019’dan beri uyguladığı hizmette partizan olmayan belediyecilik anlayışı da az çok buna dayanıyordu. “İttifak 2.0” böyle doğdu ve başarı getirdi.
MURAT YETKİN İsimli Yazarın Diğer Yazıları
- Anayasa tartışması sorunları perdelemek için sis bombası işlevinde
- 23 Nisan: TBMM’nin 104’üncü yılında oy ve Meclisin gücünü hatırlamak
- CHP’nin dönüşü muhteşem oldu; Erdoğan bu kez “dış güçler” diyemedi
- CHP değişince Türkiye de değişti: yeni bir dönem açılıyor
- Dip dalga Erdoğan’ı vurdu: işte üç temel neden
- Başkenti yönetmeye aday Altınok: mirasyedi mi, emlak baronu mu?
- Enflasyon dosyaları. Çağlar: Çiller memurlar 6 ay maaş almasın diyordu
- AK Parti Ankara’da havlu atmak üzere
- Savunma ve Dışişleri bakanlarının Meclis’e PKK brifinginden kalanlar
- Özel’den Erdoğan’a: kazanacak adayları bulamıyorlar
- Recep Tayyip Bey’e de bir Sadık Abi mi lazım sizce Hafize Gaye Hanım?
- İttifak mı? Bir daha asla!
- Yükselen yeni faşizmin hedefi alttakileri dibe itmek
- İslam ülkeleri esti, gürledi ama İsrail’in aldırdığı yok. İşte nedeni
- CHP’de Özel dönemi siyasette hangi dengeleri değiştirmeye aday?
- CHP’nin Özel seçimi tüm muhalif seçmene “değişim” soluğu getirebilir
- Parmağını kaldıran bir kız çocuğudur Cumhuriyet: 100. Yaşı kutlu olsun
- Filistin mitingi yapılmalı da başka gün mü kalmamıştı?
- CHP Anayasa tartışmaya İçtüzük önerisiyle başladı: Meclis güçlenmeli
- Gezi Davası: dökülen Türk yargısı ve Erdoğan’ın dinmeyen öfkesi
- Sayıştay raporlarındaki yolsuzluk izleri tam soruşturmalık
- Kılıçdaroğlu: hepimiz hayal kırıklığına uğradık ama vazgeçmeyeceğiz
- Barış Pehlivan örneği: yargı bağımsızlığı yoksa basın özgürlüğü de yok
- Kılıçdaroğlu: Merkez Bankası nihayet asli görevini hatırlamış görünüyor
- Üretilen hurafelere Özal bile inanmıştı ama Lozan 100 yıldır ayakta
- Vergi zamları ve ilk sonuçları: kendi düşen ağlamaz mı?
- Ekonomik krizden büyük sorunumuz varmış gibi
- 30’uncu yılında Sivas Katliamı: kanlı bir petrol savaşı hikayesi
- Montaj, kara propaganda ve “diktatör olmak isteyene öğütler”
- İki gün kaldı. “Nereye gidiyoruz?” sorusu için son fırsat
- İkinci tur için Kılıçdaroğlu’ndan Erdoğan’a “terör” cevabı
- Kılıçdaroğlu’nun ekonomi kadrosu belli, Erdoğan hâlâ Şimşek peşinde
- Kılıçdaroğlu’na destek büyürken siyasetin rengi hızla değişiyor
- Kılıçdaroğlu: IMF ile görüşmüyoruz, ülkeyi dilenciye çeviren Erdoğan
- Erdoğan’ı iktidara kadınlar getirmişti, o rüzgâr da dönüyor
- Muhalif seçmene ümit verecek bir dizi gelişme
- Ortak liste zorunluluğu: gözler Kılıçdaroğlu ve Akşener’de
- Kılıçdaroğlu’nun geniş cephe siyaseti; ideoloji ve politika
- AK Parti kadına şiddet yasası pazarlığında: birkaç oy için ya Rab
- Kılıçdaroğlu, Akşener ve iktidarın kısa süren sevinci
- Kılıçdaroğlu: Altılı Masa adayı ilk turda Cumhurbaşkanı
- Siyasetin fay hatlarında yoğun enerji birikimi
- Baskının yeni bahanesi: Özgürce kanaat oluşumunu engellemek
- Tek Yürek bağış kampanyasının dörtte üçü devlet kesesinden
- Kılıçdaroğlu sert: Kızılay’ı, asker yardımını bitirdiler, canlara maloldu
- Kılıçdaroğlu’nun deprem isyanı, Erdoğan’ın defter tehdidi
- Gerçekten depremle mi geldi, gerçekten depremle mi gidecek?
- Deprem çalışmaları yetersiz: hükümete tepki büyüyor
- Millet İttifakı Programı: En çok alkışı Çankaya’ya dönüş aldı
- Topluma bir dokun bin ah işit: Seçime kadar kim ne alırsa
- Kılıçdaroğlu: çakallar önünde diz çökmektense ayakta ölürüm
- Muhalefet İmamoğlu’na cezayla kenetlendi: oyun bozulabilir
- Kılıçdaroğlu’nun İkinci Yüzyıl’ı: asıl çağrı CHP’ye
- Muhalefetin Anayasa önerisi: bir şeyler oluyor sanki
- Kılıçdaroğlu’nun Sırpça mesajı, buzdağının görünen ucu
- Madencilerin ölümü kadermiş ama seçimi alırsa düzeltecekmiş
- Medyayı yasayla susturma çabasının beyhude heyecanı
- CHP lideri ABD yolunda: Ben barış istiyorum, Erdoğan kavga
- 100’üncü Yılında Zafer ve Cumhuriyete layık olmak
- Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’a verdiği en ağır hasar
- Kılıçdaroğlu’nun YSK sözleri: Veri güvenliği mi, seçim güvenliği mi?
- Kılıçdaroğlu’dan Akkuyu tepkisi: Rusya’ya bağımlı haldeyiz
- Erdoğan’ın Kılıçdaroğlu’na yetişme telaşı halka yarıyor
- Birileri camilerde bir şeyler mi çeviriyor yine?
- Erdoğan’ın içine düşen korku: kızgınlık ve kırgınlık seçimi
- Kılıçdaroğlu CHP’yi toparlamaya İstanbul’dan başladı
- Kaftancıoğlu’na ceza ya da yargı yoluyla siyaset batağı
- Kavala’ya ömür boyu hapis: adaletsizliğin dibi
- “Erdoğan sığınmacıları vatandaş yapıp oy mu kullandıracak?”
- CHP Doğu ve Güneydoğudan vekil çıkarabilecek mi?
- İki Türkiye: Antalya’da diplomasi Diyarbakır’da siyaset
- 9 başlıkta altı liderin Erdoğan rejimine karşı toplantısı
- Kılıçdaroğlu Boykotta. Erdoğan Zamları Geri Alır mı?
- Kılıçdaroğlu Erdoğan’ı doğrudan ihale yolsuzluğuyla suçladı
- Havaalanı ve Ankara-İstanbul yolunu İmamoğlu kapatmadı
- Kılıçdaroğlu: bizi iktidara gençler taşıyacak
- Muhalif gazeteci diye bir şey olmaz da tetikçi, eyyamcı bol
- Cumhuriyet, adalet, demokrasi: bitmeyen mücadele
- Siyaset ve bürokraside değişim rüzgarları
- Kılıçdaroğlu ve Akşener, Erdoğan’ın oyun planını sarsıyor
- Almanya’da, Fransa’da yolsuzluk operasyonları bizde sessizlik
- Cumhuriyeti reklam arası görenler için 30 Ağustos
- CIA’nın hesap hatası Taliban oldu; ya 28 Şubat’ınki?
- Bu fotoğrafa iyi bakın: kötülüğün sıfır noktası
- Sel ve yangınların içinden Neredeydi bu devlet?
- Promter bağımlılığı milli güvenlik sorununa dönüşebilir
- Hükümet yabancı fon gerekçesiyle medyaya baskıyı artıracak
- Çatlaklar medya operasyonuyla kapatılabilir mi?
- Erdoğan “Eylem Planıyla” mı kadına şiddeti önleyecek?
- Erdoğan bir hatanın daha eşiğinde neden helallik istiyor?
- Türkiye ayrıcalık ve çifte standartlar ülkesine dönüştü
- CHP’nin 128 milyar sırrı: başlarına taş düşmedi ama
- CHP’nin 13 maddesi
- 23 Nisan’a giden yolda Mustafa Kemal ve Payitaht
- Erdoğan belediyelere asıl neden taktı, biliyor musunuz?
- Durun, siz kardeşsiniz!
- AK Parti’nin arka bahçesi vakıflara yıllarca İstanbul belediyesi bakmış